ÇED Görüş Yazısı

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü tarafından çevresel etki değerlendirmesinin tüm kapsamı Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği’nde tanımlanmaktadır. ÇED temelinde doğa ve çevrenin korunmasını amaçlamaktadır. Bakanlık tarafından ekonomik gelişmeye engel olmadan çevreyi korumak için projelerin çevre üzerindeki olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenerek olası çevresel tehditlerin önceden belirlenebildiği, öneriler, çözümler ve alternatiflerin geliştirildiği şeffaf ve demokratik bir süreç olarak tanımlanır. Projenin ilk aşamasında yapılması gereken bu değerlendirme işletmelerin doğayı ve dolayısıyla insan sağlığını korumak adına atacakları adımlardan birisidir. Fakat ÇED’in bir süreç olduğu unutulmamalıdır. Bu süreç bakanlık tarafından oluşturulan yönetmeliğe göre ilerleyen, uzman çevre görevlilerinin bulunduğu çevre danışmanlık firmaları ile yürütülmektedir.

ÇED Süreci Nasıl İşler?

ÇED aşamaları işletmelerin izlemesi gereken adımların yer aldığı bir süreç şemasıdır. Bu süreç oldukça kapsamlı ve detaylıdır. Firmaların bu süreçte danışmanlık firmalarından profesyonel görüş alması gerekmektedir. ÇED süreci 9 aşamadan oluşur.

• İlk olarak projenin yönetmelik kapsamında olup olmadığı değerlendirilmektedir. Bu değerlendirme bakanlık ya da valilik tarafından yapılmaktadır.
• İkinci aşamada yönetmelikte yer alan projeler listesi göz önünde bulundurularak seçme ve eleme kriterleri uygulanmaktadır. Bu aşamada “ÇED gerekli değildir” ya da “ÇED gereklidir” kararlarından birisi verilir.
• ÇED’in gerekli görülmesi durumunda süreç başlatılır. Bu aşamada başvuru dosyası ve diğer gerekli belgeler hazırlanarak komisyon üyelerine gönderilir.
• Dördüncü aşamada halk yatırım hakkında bilgilendirilir, proje hakkında görüş ve öneriler alınır.
• Beşinci aşama bakanlık tarafından hazırlanan raporun çevre danışmanlık firmasına tebliğ edilmesidir. Sonraki aşamada ÇED firması da hazırladığı raporu uygunluk incelemesi için bakanlığa sunmaktadır.
• Bir sonraki aşama olan inceleme ve değerlendirme aşaması sonrasında açıklanan karar yatırımın yapılıp yapılmayacağını belirlemektedir. Son aşamada ise bakanlık firmanın raporuna ya da taahhüt edilmiş olan hususların karşılanıp karşılanmadığını izlemekte, kontrol etmekte ve denetlemektedir.

ÇED Kapsam Dışı Yazısı Başvurusu ve Süreci

ÇED yönetmeliği kapsamında Ek-1 ve Ek-2’de yer almayan ve bunu belgelemek isteyen işletmeler Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından formatı belirlenen dilekçe ve bilgi formunu doldurmalıdır. Bu belgeler ile yapılan başvuru sonucu işletmelerin ÇED yönetmeliğinin hükümleri kapsamında olup olmadığı belirlenmektedir. ÇED kapsam dışı yazısı için yapılan başvurularda gerekli durumlarda ek belge ve bilgi talep edilebilmektedir.

İşletmelerin aldığı kapsam dışı yazısı bir karar niteliğinde değildir. İşletmenin faaliyet kapasitesinde artış ve türünde değişim ya da yatırımcının başka birisi olması durumlarında yazı geçerliliğini yitirmektedir. Böyle durumlarda firmaların yeniden başvuru yapmaları gerekmektedir. Kapsam dışı değerlendirilen ya da muafiyeti olan projelerdeki bu değişimler sonrasında ÇED görüş yazısının yenilenmesi zorunludur. ÇED kapsam dışı yazısı Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği açısından bir sorun teşkil etmeyen işletmelere verilmektedir.

ÇED Kapsamı Dışında Kalan İşletme ve Faaliyetler Hangileridir?

Hazırlanırken nitelik, süreç, tür ve üretim yöntemi gibi durumların göz önünde bulundurulduğu, Çevrese Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinin Ek-1 ve Ek-2 listesinde yer almayan işletme, tesis ve faaliyetler ÇED kapsamı dışındadır. İlgili eklerde yer alan projeler ise listede belirtilmiş eşik değerlerinin altında olduklarında ÇED kapsamı dışında kalmaktadır.

ÇED kapsamı dışında kalan işletmelerin yüzölçümünde gerçekleşen değişimler onları ÇED kapsamına alabilir. Adres değişimi, nitelik ve nicelik değişimi gibi durumlarda da ilgili merkezlere bilgi verilmelidir. Değişim sonucu firmanın ÇED kapsamı dışında kalıp kalmayacağını belirleme aşamasında faaliyet konusu önemlidir. Çağlar Çevre Danışmanlık tarafından işletmeler için sunulan ÇED kapsam dışı görüş yazısı hizmetinden yararlanarak süreç hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.